Media narodowe

Projekt ustawy o mediach narodowych zakłada powołanie "mediów narodowych", na które składają się: Polskie Radio wraz z rozgłośniami regionalnymi, Telewizja Polska z oddziałami terenowymi telewizji publicznej oraz Polska Agencja Prasowa (PAP). Zakłada też, że 1 lipca 2016 r. obecne spółki akcyjne mediów publicznych zostaną przekształcone w osoby prawne.

Wszystkie te instytucje pełnić będą misję publiczną, która polega m.in. na pozyskiwaniu i rozpowszechnianiu rzetelnych informacji z kraju i z zagranicy, utrwalaniu wspólnoty narodowej i umacnianiu odpowiedzialności za dobro wspólne, a także wzbogaca świadomość historyczną i przeciwdziała wypaczaniu obrazu historii Polski.

Rada Mediów Narodowych jak rada nadzorcza

Zgodnie z treścią projektu, powołana zostanie Rada Mediów Narodowych, składająca się z 6 osób (po dwóch członków powoływać mają Sejm, Senat i prezydent). Jeden z członków powołanych przez Sejm, ma być wybrany spośród trzech kandydatów zgłoszonych przez największy klub opozycyjny. Członkowie Rady są nieodwoływalni.

Przewodniczącego Rady spośród jej członków powoływać ma marszałek Sejmu. Odwołanie z funkcji szefa RMN przed ustaniem członkostwa w Radzie może nastąpić wyłącznie z powodu złożenia rezygnacji. Rada ma podejmować uchwały bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej 3 członków; w razie równowagi rozstrzygający będzie głos szefa Rady.

W RMN nie mogą zasiadać przedstawiciele organów władzy wykonawczej, samorządu terytorialnego, pracownicy Kancelarii Prezydenta ani urzędnicy rządowi i samorządowi. Członkostwo w RMN wyklucza także zasiadanie w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji.

Jednym z uprawnień RMN będzie przeprowadzanie konkursów na dyrektorów mediów narodowych. Konkurs ogłaszać będzie szef RMN. Konkursy nie będą całkowicie otwarte, kandydaci będą zgłaszani przez właściwą dla danej anteny społeczną radę programową oraz podmioty uprawnione do zgłaszania kandydatów do tej rady. Po rozpatrzeniu kandydatur RMN może powołać dyrektora lub ponownie rozpisać konkurs.

Dyrektorzy jako redaktorzy naczelni

Dyrektorzy instytucji mediów narodowych mają nie tylko spełniać funkcje menagerskie, ale być także redaktorami naczelnymi w rozumieniu Prawa prasowego. Każdy dyrektor może mieć jednego lub więcej zastępców - ich liczbę ma określać statut instytucji. Dyrektorzy mają opracowywać dwuletnie plany pełnienia misji publicznej oraz roczne plany programowo-finansowe. Odwołanie dyrektora naczelnego przed upływem kadencji będzie dopuszczalne w przypadkach: złożenia rezygnacji, rażącego naruszenia obowiązków określonych w ustawie lub statucie, niezatwierdzenia przez RMN dwuletniego planu pełnienia misji publicznej lub rocznego planu programowo-finansowego.

Dyrektorzy będą zobowiązani udostępniać RMN wszelkie informacje i dokumenty niezbędne do wykonywania jej kompetencji.

Społeczne rady programowe

W mediach narodowych będą działać społeczne rady programowe (jak dotychczas), których kadencja ma trwać 3 lata. Mają one inspirować działania związane z pełnieniem misji publicznej, dokonywać ich oceny a także opiniować plany oraz decyzje dotyczące treści programowych i form przekazu związanych z pełnieniem misji. Członków rad ma powoływać RMN spośród kandydatów zgłaszanych m.in. przez stowarzyszenia twórcze, organizacje pożytku publicznego, Kościół katolicki i inne kościoły oraz związki wyznaniowe, związki zawodowe i organizacje pracodawców, szkoły wyższe, instytucje naukowe.

Fundusz Mediów Narodowych

RMN będzie także zarządzać nowym Funduszem Mediów Narodowych, do którego ma wpływać planowana składka audiowizualna. Przychodami instytucji mają być: środki przekazywane przez Fundusz na pełnienie misji publicznej; wpływy z obrotu prawami do audycji; opłaty za serwisy informacyjne; wpływy z reklam i innych przekazów handlowych; wpływy z audycji sponsorowanych; wpływy z udziału w zyskach spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych, które instytucje - za zgodą RMN - będą mogły tworzyć by pozyskiwać dodatkowe środki na pełnienie misji publicznej; dotacje celowe z budżetu państwa. Pieniądze z Funduszu Mediów Narodowych będą mogły być przeznaczane wyłącznie na pełnienie misji publicznej. Instytucje będą mogły emitować papiery wartościowe oraz zaciągać kredyty i pożyczki o terminie spłaty powyżej trzech miesięcy wyłącznie za zgodą ministra finansów. Przychodami Funduszu będą: składka audiowizualna, dobrowolne wpłaty osób fizycznych dokonywane w celu wsparcia misji publicznej instytucji; przychody z innych źródeł.

Opłata audiowizualna

Abonament RTV zostanie zastąpiony opłatą audiowizualną 15 zł/miesiąc, doliczaną do rachunku za prąd i naliczaną od każdego punktu poboru, czyli licznika (trwają dyskusje, w jaki sposób rozwiązać kwestie, gdy jeden właściciel ma dwa i więcej punktów poboru np. mieszkanie i domek letniskowy). Opłata ma zostać wprowadzona od 1 stycznia 2017 r.

Zwolnione z opłaty audiowizualnej będą: osoby powyżej 75 roku życia, niepełnosprawni, uprawnieni do świadczenia opiekuńczego oraz do korzystania z ryczałtu energetycznego, czyli świadczenia przysługującego m.in. kombatantom.

Osoby fizyczne i prawne zobowiązane do opłaty składki audiowizualnej, będą ją wpłacać na rachunek bankowy właściwego przedsiębiorstwa energetycznego.