Solidarność Wielkopolska - Nowa forma dialogu
Nowa forma dialogu
Wtorek 12 listopada 2013

Formuła dialogu w Komisji Trójstronnej wyczerpała się, przyznali zarówno związkowcy, jak i pracodawcy, którzy 30 października spotkali się z Bronisławem Komorowskim w Pałacu Prezydenckim. Związki zawodowe złożyły własne propozycje zmian i zadeklarowały kontynuowanie rozmów dwustronnych z pracodawcami.

Szef „Solidarności” Piotr Duda zaapelował do prezydenta, aby był bardziej otwarty na argumenty związków zawodowych, zanim podpisze jakąś ustawę. Przypomniał prezydentowi, że już kolejne podpisane przez niego ustawy zostały przez „Solidarność” skutecznie zaskarżone przed Trybunałem Konstytucyjnym, a następne czekają na rozpatrzenie.
NSZZ „Solidarność”, Forum Związków Zawodowych i OPZZ przedłożyły pracodawcom propozycję wypracowania nowej formuły prowadzenia dialogu społecznego w Polsce, w tym projektu nowej ustawy.
    Związkowcy proponują zmianę dotychczasowej formuły i nazwy na: „Rada Dialogu Społecznego” (RDS), która instytucjonalnie i administracyjnie byłaby niezależną jednostką organizacyjną z własnym budżetem określanym corocznie w ustawie budżetowej.
Przewodniczącego i członków RDS - na wniosek strony rządowej i reprezentatywnych organizacji związków zawodowych oraz organizacji pracodawców powoływałby Marszałek Sejmu RP. Funkcja przewodniczącego Rady byłaby  pełniona rotacyjnie w okresach rocznych przez przewodniczących związków zawodowych i organizacji pracodawców, a ze strony rządowej przez premiera lub wicepremiera. Rada powinna dysponować zapleczem eksperckim i każdego roku przedstawiać Sejmowi informację o stanie dialogu społecznego. Odpowiednio wojewódzkie rady dialogu społecznego byłyby usytuowane przy wojewódzkich sejmikach samorządowych.
Przedmiotem uzgodnień z Radą powinny być projekty ustaw lub ich zmiany mające duże znaczenie społeczno-gospodarcze. Przedstawienie Sejmowi projektów ustaw lub ich zmian bez przeprowadzenia uzgodnień i konsultacji stanowić będzie podstawę do ich niewniesienia pod obrady, a w przypadku ich rozpatrzenia przez Sejm stanowiłoby to podstawę do ich zaskarżenia w Trybunale Konstytucyjnym.
Dotychczasowe zapisy ustawy o Trójstronnej Komisji są mało precyzyjne. Zakres problemów podlegających dialogowi społecznemu  wymaga nowego zdefiniowania.
Bezwzględnego uzgadniania z partnerami społecznymi wymagałyby sprawy związane z Kodeksem pracy, zatrudnieniem, walka z bezrobociem (w tym aktywizacja zawodowa i wysokość zasiłków dla bezrobotnych), ustawa o związkach zawodowych, ustawa o organizacjach pracodawców, ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.
Konsultacje, w określonej cezurze czasowej, obejmowałyby m.in.: kryteria dochodowe uprawniające do świadczeń z pomocy społecznej, wysokość zasiłków rodzinnych i świadczeń rodzinnych, założenia i projekt ustawy budżetowej.
 
W projekcie zapisano, że Rada powinna być instytucją wypracowującą źródła prawa, w tym umowy społeczne, pakty i układy zbiorowe pracy. Partnerzy społeczni powinni mieć realny wpływ na proces stanowienia prawa, w szczególności prawo do występowania z wnioskiem do sądu Najwyższego o interpretację przepisów prawa pracy, ubezpieczeń, zabezpieczenia społecznego i podatkowego, a także możliwość wszczynania sporów zbiorowych wobec władzy publicznej i samorządowej, a nie tylko pracodawców.  Powinni także posiadać prawo inicjatywy ustawodawczej. Rząd byłby zobowiązany do rozpatrzenia ważnych społecznie projektów legislacyjnych przyjętych w drodze konsensusu przez Radę, a w przypadku braku zgody Rady Ministrów strona społeczna  miałaby możliwość przekazania takiego projektu inicjatywy legislacyjnej właściwej komisji sejmowej.
Ważną sprawą jest przywrócenie kontroli partnerów społecznych nad Funduszem Pracy i Funduszem Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Brak faktycznego wpływu na zasady dysponowania tymi funduszami powoduje, że de facto są one wykorzystywane do bilansowania budżetu państwa.
Zdaniem związkowców prace Rady powinny być jawne i szeroko popularyzowane. W tym celu należałoby stworzyć odpowiednią podstronę na rządowym portalu internetowym oraz publikować informacje w comiesięcznym biuletynie Rady.

b