



Kilkudziesięciu członków i sympatyków Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej Oddział w Poznaniu, poznańskiego oddziału Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Środowisko „Ostra Brama”, Związku Sybiraków oraz uczniów Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Wirach wzięło udział w wyprawie Szlakiem Żołnierzy Niezłomnych na Wileńszczyźnie.
Była to swoista pielgrzymka do miejsc uświęconych krwią tych, którzy zginęli z bronią w ręku do końca walcząc o wolną Ojczyznę lub zostali bestialsko zamordowani.
Droga na Wileńszczyznę wiodła przez Giby – miejsce symbolicznego pochówku ponad 600 mieszkańców okolicznych wsi, którzy zginęli w wyniku akcji pacyfikacyjnej przeprowadzonej w lipcu 1945 r. przez żołnierzy sowieckich na terenie Puszczy Augustowskiej. Jej celem była likwidacja polskich organizacji niepodległościowych, operujących na ziemi suwalskiej, augustowskiej, sejneńskiej i sokólskiej.
Uczestnicy wyprawy przez kilka dni nawiedzali miejsca pamięci związane z walkami i męczeństwem Żołnierzy Niezłomnych na terenie Wileńszczyzny. Na cmentarzach, gdzie pochowani są bohaterowie walk z dwoma najeźdźcami w obronie niepodległości Ojczyzny, składali kwiaty na - jakże często tylko symbolicznych - grobach bohaterów, zapalali znicze i modlili się w ich intencji.
Miejscem o szczególnie symbolicznym znaczeniu dla dwóch totalitaryzmów jest Muzeum Ofiar Ludobójstwa w Wilnie (potocznie określane jako Muzeum KGB). Mieści się ono w dawnej siedzibie Gestapo, którą później „zagospodarowało” NKWD i jej spadkobierca KGB. W więziennych kazamatach zamęczono ponad 1000 ofiar pod zarzutem udziału w antyniemieckim i antysowieckim ruchu oporu. Większość ciał pochowano w położonym nieopodal Parku Pamięci Tuskulanum. Na stoku sztucznie utworzonego wzgórza zbudowano kolumbarium, gdzie w bezimiennych skrzynkach umieszczono ok. 700 szczątków wydobytych z masowych grobów. Wśród nich 32 żołnierzy AK, którzy po wojnie nie złożyli broni. Cały czas trwają starania o identyfikacje Żołnierzy Wyklętych.
Na szlaku wyprawy nie mogło zabraknąć Muzeum Prałata Józefa Obrembskiego w Mejszagole, uznawanego powszechnie za Mojżesza Wileńszczyzny, który przeprowadził swoich wiernych przez morze czerwone, a w swojej plebani ukrywał i wspierał Żołnierzy Niezłomnych. Również na miejscowym cmentarzu znajdują się żołnierskie mogiły oraz symboliczny grób ofiar Katynia.
Niezwykle dojmujące przeżycia towarzyszą zawsze obecności w Ponarach, miejscu masowych mordów dokonywanych w latach 1941–1944 przez oddziały SS, policji niemieckiej, a także kolaborującej z nimi policji litewskiej. Z rąk oprawców zginęło tu 100 tysięcy osób, z czego 70 tysięcy to Żydzi, ponad 20 tysięcy to Polacy, a także Cyganie, Tatarzy, Białorusini i Rosjanie.
Miejsca znaczone grobami ofiar antykomunistycznego podziemia można spotkać na Wileńszczyźnie niemal co krok.
To Soleczniki jedno z największych skupisk Polaków na Litwie. Najpierw stacjonowały tu oddziały sowieckie, a w czasie okupacji niemieckie. Rejon solecznikowski i samo miasto poniosło ciężkie straty w czasie okupacji niemieckiej i sowieckiej. Na skutek bestialskich działań okupantów drastycznie zmniejszyła się liczba mieszkańców. Przy okazji warto zauważyć, że na miejscowym cmentarzu tablica pamiątkowa przypomina, że w listopadzie 1821 roku Adam Mickiewicz obserwował obrzęd Dziadów, który później przedstawił w swoim dramacie.
To Ejszyszki położone tuż przy granicy z Białorusią, w których blisko 90 % ludności stanowili i nadal stanowią Polacy. Miejscowość w czasie wojny dotkliwie doświadczona przez Niemców, a później przez NKWD szczególnie po Powstaniu Wileńskim prowadziło obławy na żołnierzy i oficerów polskiej konspiracji niepodległościowej.
To leżące nieopodal Butrymańce, Koleśniki, Wersoka, Dojlidy.
To Nowa Wilejka, gdzie znajduje się symboliczny wagon upamiętniający pierwsze masowe wywózki na Sybir, w tym licznych żołnierzy Podziemia Niepodległościowego i wiele innych miejsc, gdzie odciśnięte są ślady żołnierzy niezłomnych.
Podczas wędrówki śladami żołnierzy niezłomnych uczestnicy wyprawy spotykali się z harcerzami i uczniami szkół z polskim językiem nauczania. W Wilnie w Gimnazjum im. Jana Pawła II oraz Gimnazjum im. Władysława Syrokomli, a także Gimnazjum im. Prałata Obrembskiego w Mejszagole uczniowie przygotowali projekcje filmów i programy patriotyczne.
Projekt Szlakiem Żołnierzy Niezłomnych na Wileńszczyźnie był dofinansowany przez Ministerstwo Obrony Narodowej.